Het is alweer bijna vijf jaar geleden dat Japan getroffen werd door een tsunami die uiteindelijk leidde tot de kernramp bij Fukushima. Voor KIJK zocht ik de afgelopen tijd uit hoe het staat met de gezondheidsschade bij de lokale bevolking. Nou ja, ‘zocht ik uit’… eerder wandelde ik door een mijnenveld van uiteenlopende meningen, feiten en getallen. Ik interviewde vier deskundige professoren uit binnen- en buitenland van verschillend pluimage (die elkaar vast niet allemaal als ‘deskundig’ zouden erkennen) en liet nog een paar mensen meelezen via de mail. Ik googelde wat af, op zoek naar de juiste informatie. Het was een – voor mij ook mentaal – zware klus om uit die enorme brij aan informatie een enigszins samenhangend verhaal te fabriceren. Ik voelde me soms net een onderzoeksjournalist, en geloof me: dat is niets voor mij. Maar het is gelukt! Net op tijd voor de deadline (=vandaag). Maar…
Nu komen de reacties van de geïnterviewden binnen. Een mijnenveld PLUS. Waar de een zegt dat de geschatte gemiddelde stralingsdosis veel minder is dan de 20 tot 50 millisievert die ik noteerde (gegevens verstrekt door een andere geïnterviewde), zegt een derde geïnterviewde juist dat de werkelijke dosis hoger is. Roept de een dat er onder Japanse kinderen uit de regio meer schildklierkanker voorkomt, zegt de ander van niet, of dat dat komt door intensieve screening. Waar de een beweert dat de officiële rapporten de nieuwste inzichten over de effecten van straling op leven ‘in het wild’ niet meenemen, beweert de ander dat daar juist een hele sectie aan is gewijd. Die dan volgens de eerste alleen maar bestaat uit het terzijde schuiven van belangrijk onderzoek. En natuurlijk verwijzen ze naar betrouwbare bronnen, ze sturen zelfs meerdere wetenschappelijke artikelen mee. Alsof ik de tijd, de puf en de kennis heb om die te gaan doorploeteren…
Het liefst zou ik alle deskundigen deze discussiepunten onderling met elkaar laten uitvechten, terwijl ik rustig toekijk en afwacht wat er uitkomt. Dan schrijf ik het daarna wel netjes op. Maar dat zou natuurlijk niet werken – in de echte wereld worden ze het tenslotte ook niet eens. Dus ligt de verantwoordelijkheid voor wat er uiteindelijk in het artikel komt te staan bij mij, en dat vind ik eerlijk gezegd niet prettig. Uiteraard doe ik mijn best om het verhaal zo accuraat mogelijk te maken, met voldoende nuances. Maar één ding staat vast: ik zal nooit iedereen tevreden krijgen met het eindresultaat.
